بلاگ
پل ورسک، پل پیروزی
پل ورسک کجاست؟
پل ورسک، یکی از شاهکارهای مهندسی در ایران است. این پل در سوادکوه بنا شد تا محل تردد قطارها به سمت شمال کشور باشد. برای اینکه بدانید پل ورسک برای چه ساخته شد و چه نقشی در تاریخ داشته است، همراه با هتل سازی دریا این مطلب را دنبال کنید.
تاریخچه پل ورسک
پل ورسک در استان مازندران و در کنار روستایی ساخته شد که خود به همین نام است. این پل بین دو کوه عظیم عباس آباد قرار دارد و مسیر خط آهن تهران-شمال محسوب می شود. فرایند ساخت این پل در سال 1313 و در زمان حکومت رضاشاه پهلوی آغاز گشت. احداث این پل، دو سال به طول انجامید و در سال 1315 افتتاح شد.
گفته می شود که شرکت های به نام خارجی زیادی برای ساخت خط آهنی که از میان کوه های البرز عبور نماید، ناموفق بوده اند. اما بین این همه شرکت، فردی به نام یورگن ساکسیلد که آن زمان مدیرعامل شرکت کامپاکس بوده است، حاضر گشت قرارداد پل ورسک را امضا نماید. او تعهد داده بود پروژه ساخت راه آهن سراسری ایران را در عرض شش سال به پایان برساند، و بزرگترین چالش وی در ساخت مسیر ریلی بین کوه های البرز بوده است.
این پل در دوران جنگ جهانی دوم توسط چرچیل، نخست‌وزیر وقت انگلیس پل پیروزی لقب گرفت.
علت نام گذاری پل ورسک چیست؟
بعضی ها به اشتباه می گویند که ورسک نام خود را از روستایی به همین نام گرفته که در اطراف پل بوده است. اما واقعیت این است که زمانی که این پل احداث شد، روستاها و کوه های اطراف آن را عباس آباد می نامیدند.
بعضی ها هم می گویند که نام این پل از نام مهندسی به شژ ووسک گرفته شده است، که در ساختن پل مشارکت داشته است. البته سندی برای اثبات این موضوع موجود نیست.
اما روایت دیگری نیز وجود دارد، که به نظر می رسد از بقیه معتبرتر باشد. طبق این روایت درختچه ای به نام ورس در حوالی این پل می رویید. به همین خاطر این پل و روستای نزدیک آن را ورسک نام نهادند.
سازنده پل ورسک کیست؟
سال 1305 طرح احداث راه آهن سراسری ایران در مجلس شورای ملی مطرح و تصویب شد. این موضوع قدم بسیار مهم در جهت آبادانی و پیشرفت کشور بود. این طرح جنوب و شمال ایران را به هم متصل می نمود. در آن زمان علم و دانش ریل گذاری و ساخت راه آهن در ایران وجود نداشت. به همین دلیل رضاشاه پهلوی این وظیفه را به شرکتی دانمارکی به نام کامپساکس محول نمود.
زمانی که پل در دست احداث بود، بارها مورد بازدید رضاشاه قرار گرفت. او برای افتتاحیه پل شخصا به محل آمد، تا نتیجه دستورات خودش را از نزدیک مشاهده نماید. او در فیروزکوه از قطار پیاده شد و خود را به پل ورسک رساند. گفته می شود که وی برای اینکه از استحکام پل اطمینان حاصل پیدا کند، دستور می دهد تا سر مهندس اتریشی سازنده پل با خانواده اش زیر پل بایستند و اولین قطار از روی پل عبور کند.
مهندس والتر اینگر، یکی از مهندسان ساخت پل بود. ظاهرا وی زمان تکمیل پروژه، از روی پلی که خود ساخته بود به پایین پرت شد و فوت کرد. قبر سازنده پل ورسک در روستای ورسک قرار گرفته است.
تصویر اولین قطار بر روی پل ورسک
مراحل ساخت پل ورسک
این پل به همت یک شرکت دانمارکی احداث گشت. در ابتدا بهترین مهندسان اروپایی برای طراحی و نقشه برداری به این منطقه آمدند. آنها عکس هایی هوایی از کوه های البرز تهیه نمودند. پس از بررسی عکس ها اعلام نمودند که مسیر این خط آهن باید از روستای عباس آباد عبور کند.
آن ها مجبور بودند برای عبور از دره عمیق ورسک یک پل بسازند. از آنجایی که در آن روزگار ابزارآلات مهندسی و امکانات امروز وجود نداشت، ساخت این پل بر روی دهانه بزرگ دره کار بسیار دشواری بود. ساخت این پل با استفاده از ابزار ساده ای مثل دینامیت و دریل دستی انجام شد. اول برای اینکه فضایی برای احداث پایه داربست باز کنند از دینامیت استفاده می کردند، بعد داربستی چوبی نصب نمودند. برای رساندن مصالح از یک طرف کوه به سمت دیگر نیز، کابلی به دو طرف متصل کردند.
یکی از اقدامات هوشمندانه ای که در ساخت این پل انجام شده است، احداث یک تونل زیر رودخانه ورسک است. این تونل از پل در برابر طغیان های احتمالی رودخانه محافظت می نماید.
ساخت این پل دو سال طول کشید. در نتیجه پلی به طول 86 متر با ده دهانه کوچک و یک دهانه بزرگ 66 متری ساخته شد.
عکس هوایی پل ورسک
در ساخت پل ورسک از چه مصالحی استفاده شده است؟
از مشخصات فنی پل ورسک، این است که سازه از مصالحی چون سیمان، آجر، ملات و شن شسته شده ساخته شده است. جالب است بدانید که در ساخت این پل از هیچ گونه فولاد یا سازه فلزی و آرماتوری استفاده نگشته است. سازنده برای کاهش هزینه های ساخت از ملات غیر مسلح در سازه استفاده کرده است.
این پل در ابتدا بر روی دو پایه بتنی در دو طرف کوه بنا شد و به هم متصل شدند. سپس روی آن دال قوسی اجرا نمودند و بعدا روی آن نمای آجری کار کردند.
مهندسان زمانی که پل را ساختند، تضمین کردند که هفتاد سال پابرجا بماند. اما بیشتر از هشتاد سال است که این پل هنوز هم مقتدرانه بر فراز دره های عمیق خودنمایی می کند، و دانش و نبوغ و تعهد سازندگان خود را به نمایش می گذارد.
در هتل سازی دریا بیشتر بخوانید: جنگل های هیرکانی (فسیل های زنده زمین) |
پل ورسک، پل پیروزی
پل ورسک، یکی از پل های سرنوشت ساز تاریخ است. شاید اگر این پل نبود سرنوشت جنگ جهانی دوم طور دیگری رقم می خورد و شاید امروز دنیا تحت حکمرانی نئونازی ها بود. از آن جایی که این پل نقش بسیار تاثیرگذاری در جنگ جهانی دوم و کمک رسانی به اتحاد جماهیر شوروی را بازی کرد، وینستون چرچیل به آن لقب پل پیروزی را داد.
داستان از این قرار است که در زمان جنگ جهانی دوم، قوای روس و انگلیس به دنبال راهی برای ضربه زدن به آلمان نازی و نیروهای متحد وی بودند. ایران به خاطر موقعیت جغرافیایی خاص و راه آهن سراسری که داشت محل بسیار خوبی برای جا به جایی سریع اسلحه و مهمات بین نیروهای متفقین محسوب می شد. این گونه بود که در سال 1320 ارتش متفقین ایران را اشغال کردند و نام ایران را دالان پارسی گذاشتند.
پیش از اشغال ایران توسط متفقین، هیتلر درخواست کرده بود تا تمامی پل ها و تونل های کشور تخریب شوند، تا دشمنانش نتوانند از این طریق کمک های نظامی و غذایی دریافت کنند. به همین خاطر تمام پل ها مین گذاری شده بودند تا منفجر شوند. اما همانطور که گفته شد هیچ انفجاری رخ نداد، چرا که پیش از چنین اقدامی، متفقین ایران را اشغال کردند.
در 23 تیر ماه، سال 1324 وزارت راه پیشنهاد داد نام این پل را از ورسک به پل پیروزی تغییر دهند. به همین دلیل از آن روز نام آن تغییر نمود.
پل ورسک و سه خط طلا
اول قرار بود این خط آهن از کوهستان البرز و روستای ورسک عبور کند و بعد به طرف تونل گدوک ادامه پیدا کند. اما مسیر شیب تندی داشت و باعث شد این طرح رد شود. در نقشه جدید مهندسان این مسیر را به شکل سه پله ای طراحی کردند تا مشکل شیب حرکت قطار در گردنه گدوک از بین برود. این مسیر سه پله ای به سه خط طلا معروف گشت. این نام گذاری بیانگر میزان اهمیت و ارزش این پل می باشد.
البته ناگفته نماند که عده ای باور دارند که این نامگذاری به خاطر هزینه گزافی است که ایران برای ساخت این پل پرداخت کرده است. گفته می شود به ازای هر متر خط راه آهن، یک و نیم گرم طلای خالص هزینه گردیده است.
سه طبقه پل ورسک، به سه خط طلا معروف است
وضعیت حال حاضر پل ورسک
سال 95، پل ورسک هشتاد ساله شد. این موضوع نگرانی مدیر عامل وقت راه آهن را برانگیخت. به همین منظور قراردادی با دانشگاه صنعتی شریف منعقد گشت تا مقاومت پل را بسنجند. آنها نیز روی پل سنسوری نصب کردند که میزان ضربه های ناشی از تردد قطارها را روی پل اندازه گیری نماید. این سنسور در صورت بروز مشکل، هشدارهای لازم را به مرکز مانیتورینگ ارسال می نماید. مدیر عامل راه آهن اذعان کرد که هر سال بررسی هایی از زیر پل صورت می گیرد تا اگر لازم بود مصالح مقاوم را جایگزین مصالح فرسوده نمایند.
نام پل ورسک با ارتفاع بیشتر از 61 متر در کتاب رکورد گینس ثبت شده است. هنوز هم پس از گذشت هشتاد سال از عمر این پل، قطارهای مسافری تهران-ساری و تهران-گرگان از روی آن عبور می نماید.
مطالب مرتبط: مشهورترین پل های تاریخی ایران
مسیرهای بازدید از پل ورسک
اگر از سمت تهران به پل ورسک می روید، اول به سمت جاجرود و گیلاوند بروید، بعد وارد محور فیروزکوه شوید. پس از گذر از گدوک و شوراب به روستای ورسک می رسید و از همان جا چشم انداز زیبای پل را خواهید دید.
پل ورسک در زمستان
آبشار ورسک
در شرق روستای ورسک و در نزدیکی پل ورسک، آبشار بسیار زیبایی جریان دارد. این آبشار به نام آبشار چشمه علی هم شناخته می شود. ارتفاع آن تقریبا 20 متر است. آب و هوای دلپذیر این منطقه معتدل، مرطوب و کوهستانی می باشد. آب این آبشار سرچشمه گرفته از ارتفاعات قدمگاه است.
آبشار ورسک به دو بخش آبشار بزرگ و آبشار کوچک تقسیم می گردد. در راه رسیدن به این آبشار از تنگه ای می گذرید که بین دو کوه است و آب از سطحی شیب دار جاری گشته است. به این بخش از مسیر آبشار کوچک می گویند. انتهای آن نیز آبشار بزرگ است.
آبشار ورسک در نزدیکی پل ورسک
هتل های نزدیک پل ورسک
منطقه سوادکوه به خاطر آب و هوای کوهستانی و همچنین وجود روستای خوش منظره در اطراف منطقه اقامتگاه های مختلفی دارد. اگر تصمیم دارید برای بازدید پل ورسک به این منطقه بروید، می توانید شب را در اقامتگاه های بوم گردی، یا هتل های اطراف منطقه سوادکوه اقامت کنید. همچنین می توانید به روستای ورسک بروید و در آنجا یک خانه اجاره نمایید.
پیشنهاد ویژه: اگر اهل سفر و ایرانگردی به همراه خانواده هستید، پیشنهاد میکنیم برای کم شدن هزینه سفر خود از کارت های اعتباری تخفیف هتل، شرکت هتل سازی دریا استفاده کنید. برای اطلاعات تکمیلی لطفا به صفحه کارت های تخفیف هتل مراجعه نمایید.