بلاگ
قلعه رودخان، بزرگترین دژ آجری کشور
در شمال ایران شهر‌ها و استانهای زیبای بسیاری وجود دارد که پر از جاذبه های گردشگری و طبیعی هستند. استان گیلان یکی از معروف‌ترین آنهاست که جاذبه‌های شگفت انگیزی نظیر قلعه رودخان را در خود جای داده است. قلعه رودخان که یک منطقه تاریخی-طبیعی است حتی توریست‌های خارجی و گردشگران سراسر ایران را به خود جذب می‌کند. احتمالاً شما هم مانند بسیاری دوست دارید به قلعه رودخان سفر کنید؛ اما همه آنچه قبل از سفر به قلعه رودخان نیاز دارید را در این مقاله از هتل سازی دریا بخوانید و بعد حرکت کنید.
قلعه رودخان کجاست؟
دژ رودخان، قلعه حسامی یا قلعه رودخان به عنوان بزرگترین دژ آجری کشور در ارتفاعات جنگلی فومن و استان گیلان واقع شده است. فاصله قلعه رودخان شهر فومن 23 کیلومتر و تا ماسوله 45 کیلومتر است. این دژ باشکوه با مساحتی بالغ بر 6.2 هکتار در ارتفاع 715 متری از سطح دریا قرار دارد؛ همچنین 65 برج و بارو و دیواری به طول 1500 متر را در خود جای داده است.
در کنار قلعه رود خروشانی با نام «رودخان» جاری است و بر زیبایی این منطقه افزوده است. معماری شگفت انگیز و ارزش تاریخی این قلعه باعث ثبت شدن آن در فهرست آثار تاریخی و ملی به شماره 3/1549 شده است.
دیدنی های قلعه رودخان
قلعه رودخان یک دژ معمولی نیست و هم از لحاظ تاریخی و هم طبیعی، یکی از متفاوت‌ترین جاذبه‌های گردشگری به حساب می‌آید. در منطقه‌ای که این قلعه قرار دارد، انواع شگفتی‌های دنیای معماری قدیم و همچنین گونه‌های گیاهی و درختان کهن سال دیده می‌شود. برخی از مهمترین دیدنی‌های دژ رودخان در ادامه معرفی شده است:
معماری قلعه رودخان
ساخت این قلعه با مساحت 6.2 در ارتفاع بیش از 700 متری از سطح دریا آنهم به استحکام بسیار زیاد شگفت آور است. معماری این قلعه به طور اصولی انجام شده و از دو بخش «ارگ» و «قوزخانه» تشکیل شده است. قسمت ارگ دژ مربوط به شاه نشین و حرم سرایش و قوزخانه محل زندگی، رفت و آمد و فعالیت‌های نظامی سربازان بوده است. دو قله‌ای که قلعه رودخان روی آنها ساخته شده، این منطقه را به سه بخش شرقی، میانی و غربی تقسیم کرده است:
• بخش شرقی قلعه رودخان:
این بخش از دو برج بزرگ، زندان، دروازه اضطراری و واحد‌های مسکونی تشکیل شده است. بخش شرقی به وسیله یک دروازه ورودی از سایر بخش‌ها جدا می‌شود و بیشتر جنبه نظامی دارد. این بخش روی یک تپه به ارتفاع 670 متر قرار گرفته است.
• بخش میانی قلعه رودخان:
پایین‌ترین سطح قلعه و دروازه اصلی دژ در این بخش قرار گرفته است.
• بخش غربی قلعه رودخان:
این بخش شامل قسمت‌های شاه نشین، آب انبارها، آبریزگاه و سردخانه است که روی شیب تند کوه بنا شده و شامل چند واحد مسکونی نیز هست.
برج‌های قلعه رودخان
دو برج اصلی در ورودی قسمت شمالی قلعه وجود دارد که کتیبه ورودی برج روی آنها نصب می‌شده (این کتیبه اکنون در موزه رشت قرار دارد) و برای دیده‌بانی از درب ورودی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. برج‌های دیده‌بانی در سرتاسر این قلعه قرار دارند و به شکل اتاق‌های هشت ضلعی مسقف با طاق‌های گنبدی شکل ساخته شده‌اند. سقف بعضی از آنها چوبی بوده و معمولاً در داخل دیواره آنها شیارهایی برای ریختن مواد مذاب و تیر اندازی ایجاد شده است. در داخل این برج‌ها اجاق و دودکش قرار دارد که سرمای زمستان را برای سربازان آسان‌تر کند.
قلعه شاه نشین
ساختار این قلعه با دیگر قسمت‌ها متفاوت بوده و در بالاترین قسمت دژ قرار دارد. بخش‌های تحتانی و فوقانی و همچنین تراس برای مشاهده چشم انداز قلعه این محیط را تشکیل داده‌اند. در حیاط قطعه شاه‌نشین نیز یک چشمه آب که در گذشته منبع تامین آب قلعه رودخان بوده قرار دارد که البته با زلزله گیلان که در سال 1369 رخ داد، خشک شد.
رودخانه و طبیعت قلعه
این قلعه در دل ارتفاعات جنگلی زیبای فومن قرار گرفته است و وجود جاذبه‌های طبیعی شگفت انگیز در آن بدیهی است. چشمه خروشانی که از کنار قلعه می‌گذرد و درختان کهن سال و سرسبز با تنه‌هایی پوشیده از خزه و گونه‌های گیاهی مختلف از جمله مهمترین جاذبه‌های طبیعی قلعه رودخان است. بر اساس داده‌های زمین شناسی، این منطقه غنی از منابع آهن است و در گذشته نیز شواهدی مبنی بر استخراج آهن از زمین‌های آن وجود دارد.
تاریخچه قلعه رودخان
به گفته برخی کارشناسان، ساخت قلعه رودخان به دوره ساسانی و حمله اعراب به ایران بر می‌گردد. در سال 1830 میلادی، محققی لهستانی با نام الکساندر شودزکو خچکو متوجه وجود این قلعه در فومن شد و اطلاعاتی درباره آن ثبت کرد. او در این باره نوشته است: « دژی با بام سنگی که در دو طرف ورودی آن دو برج دفاعی قرار داده و از کنار آن رودی به همین نام روان است. روی کتیبه سردر این دژ حک شده که نخستین بار در سال 918 تا 921، این دژ توسط حسام الدین امیر دباج تجدید بنا شده است.»
بنابر شواهد موجود، این دژ برای نخستین بار در زمان سلجوقیان تجدید بنا شده و یکی از پایگاه‌های نظامی اسماعیلیان الموت بوده است. این برج که بر اساس استراتژی‌های جنگی با معماری شگفت انگیز و حرفه‌ای بیان شده، در گذشته به عنوان پایگاه نظامی مستحکم استفاده می‌شده است.
نامگذاری قلعه رودخان
از آنجایی که این قلعه در کنار رودخانه‌ای بنا شده، آنرا قلعه رودخان یا معادل باستانی آن «دژ رودگان» می‌نامند. بومی‌های این منطقه آنرا قٚلٚه رۊخان و در زبان تالشی قٚلٚه رۊخون می‌نامند. همچنین به دلیل اینکه این قلعه نزدیک به هزار پله (935 پله) دارد، آنرا «قلعه هزار پله» نیز می‌نامند. از دیگر نام‌های آن می‌توان به قلعه حسامی، قلعه سکسار و یا سگسار، قلعه سنگسال و دژ هزار پله اشاره کرد.
آب و هوای قلعه رودخان
آب و هوای منطقه‌ای که قلعه در آن قرار دارد خنک است و بارش‌های متعددی در آن رخ می‌دهد. در تابستان و بهار بسیاری از گردشگران به دلیل هوای خنک آن به این منطقه سفر می‌کنند. پوشش گیاهی غنی و قرارگیری در اقلیم شمالی کشور باعث شده تا آب و هوای قلعه رودخان بسیار خوب و دلپذیر شود.
بهترین فصل سفر به قلعه رودخان چه زمانی است؟
قلعه رودخان در فصول بهار و تابستان به دلیل تازه شدن طبیعت همیشه سرسبز است و آب و هوای بسیار دلپذیری دارد. بسیاری از گردشگران در این دو فصل مخصوصاً فصل تابستان به دژ رودخان سفر می‌کنند اما سفر به این منطقه در فصل پاییز هم خالی از لطف نیست. در این فصل سراسر قلعه پوشیده از برگ‌های نارنجی است و آب و هوا نسبتاً سرد و گاهی باران و برف می‌بارد. توصیه می‌شود در فصول سرد سال مخصوصاً زمستان به این منطقه سفر نکنید؛ زیرا در ارتفاعات واقع است و ریسک بارش برف، راه بندان و حوادث جاده‌ای بسیار بالاست.
مسیرهای دسترسی به قلعه رودخان
اگر از تهران به قلعه رودخان سفر می‌کنید، دو مسیر خواهید داشت که یکی 360 و دیگری 390 کیلومتر طول دارد. اما اگر اطراف فومن هستید و از آنجا می‌خواهید قلعه رودخان را پیدا کنید، ابتدا از فومن به سمت روستاهای گشت، کرد محله، گشت رودخان، سیاه کش، گوراب پس، ملسکام و سعید آباد حرکت کرده و از آنها بگذرید. پس از گذر از این روستاها به روستای قلعه رودخان می‌رسید؛ راه را تا رسیدن به حیدر آلات ادامه دهید تا جای پارک پیدا کرده و به ورودی نزدیک شوید.
بازارچه قلعه رودخان
از آنجایی که این منطقه یک محیط توریستی و گردشگری است، بازارچه آن نیز می‌تواند مورد توجه شما واقع شود. به محض ورود به محدوده قلعه رودخان و در ابتدای آن یک بازارچه کوچک با معماری ساده اما متفاوت خواهید دید. در این بازارچه انواع سوغاتی‌های فومن، گیلان و قلعه رودخان وجود دارد. لباس‌های محلی گیلکی در رنگ‌های مختلف و خوراکی‌های محلی گیلانی در این بازارچه قابل خریداری هستند.
در سفر به قلعه رودخان کجا اقامت کنیم؟
در قلعه رودخان امکانات اقامتی بسیاری وجود دارد. از اقامتگاه‌های بوم گردی گرفته تا ویلاهای استخردار را می‌توانید در محدوده این قلعه اجاره کرده و اقامت داشته باشید. از جمله گزینه‌های شما برای اقامت می‌تواند در لیست زیر باشد:
• اقامتگاه بوم گردی قلعه رودخان:
یکی از مقرون به صرفه‌ترین اقامتگاه‌ها در سفر به قلعه رودخان، اقامتگاه بوم گردی است که امکانات معقول داشته و از معماری زیبا و سنتی برخوردار است.
• اجاره ویلا در قلعه رودخان:
ویلا و سوئیت‌های بسیاری در اطراف این قلعه وجود دارد که به طور شخصی اجاره داده می‌شوند. می‌توانید با پرداخت مبلغی معقول بر اساس امکانات یکی از این ویلاها را اجاره کنید. ویلای استخردار و یا سوئیت‌های ساده گزینه‌های اقامتی در این زمینه خواهند بود.
• پارک جنگلی:
در پارک جنگلی قلعه رودخان انواع آلاچیق‌ها برای اقامت ارزان وجود دارد.
• هتل:
اقامت در هتل از جمله گزینه‌های همیشه روی میز در سفر است. هتل معین فومن در نزدیکی این قلعه قرار دارد و می‌تواند سرویس دهی خوب و با کیفیتی به شما داشته باشد.
جاذبه های نزدیک قلعه رودخان کجاست؟
در اطراف قلعه رودخان، جاذبه‌های گردشگری و طبیعی زیادی وجود دارد که با طی یک مسیر کوتاه به راحتی می‌تواند وارد آنها شده و تفریح کنید. برخی از مهمترین آنها:
پارک جنگلی قلعه رودخان
قبل از رسیدن به ورودی قلعه یک پارک جنگلی با امکانات خوب وجود دارد که می‌توانید علاوه بر تفریح و گردشگری در آن اقامت ارزان قیمتی داشته باشید. این پارک جنگلی از نظر گونه‌های گیاهی و جاذبه‌های طبیعی بسیار غنی است و بازدید از آن حتماً می‌تواند یک تجربه شگفت انگیز باشد.
روستای فوشه
این روستا در 22 کیلومتری فومن و نزدیکی دژ هزار پله (رودخان) قرار دارد و از زیباترین روستاهایی است که در عمر خود دیده‌اید. این روستا از غرب، جنوب و جنوب غربی به کوهستان منتهی می‌شود و به نوعی کوهپایه است؛ همین امر سبب به وجود آمدن چشم انداز طبیعی و آب و هوایی دل انگیز آن شده است. پوشش گیاهی این روستا از مکان‌های دیگر فومن کم ندارد و درختان توسکا، افرا، راش، خرمندی و... در آن وجود دارد.
در فاصله 15 کیلومتری از این روستا یک غار بسیار قدیمی و فوق العاده با نام «غار خون فوشه» وجود دارد که قدمتی نزدیک به 3000 سال دارد. با پیمودن شیب تند در مسیر غار می‌توانید از مناظر شگفت انگیز و زیبای مسیر لذت برده و در انتها به این غار شگفت انگیز برسید.
مطالب مرتبط: غارهای حیرت انگیز چالوس و مازندران |
منطقه حفاظت شده گشت رودخان
برای کسانی که علاقه به طبیعت گردی و گونه‌های جانوری جنگل‌های هیرکانی دارند، منطقه حفاظت شده گشت رودخان بسیار مناسب است. انواع گونه‌های جانوری نظیر روباه، گربه وحشی، قرقاول، سیاه گوش، مرال، شوکا، خرس قهوه‌ای، گراز، گورکن، شغال، پلنگ، تشی و آبیا در این منطقه وجود دارد. همچنین گونه‌های گیاهی خاص و ارزشمند در گشت رودخان زندگی می‌کنند؛ همین موضوع سبب شده تا حساسیت نگهداری از این منطقه به شدت بالا رود.
وسایل مورد نیاز برای رفتن به قلعه رودخان
از آنجایی که این منطقه دارای شیب تند است، یک سری وسایل و تجهیزات نیاز خواهید داشت. البته تجهیزات حرفه‌ای و تخصصی مورد نیاز نیست و تنها برای رفع نیاز، وسایل و ابزارهای زیر می‌تواند مفید باشد:
• کفش مخصوص پیاده روی
• لباس گرم
• بارانی
• خوارکی و آب معدنی
• کوله پشتی و وسایل معقول سفر
سئوالات متداول درباره قلعه رودخان
آدرس قلعه رودخان کجاست؟
قلعه رودخان در شهرستان فومن از توابع استان گیلان قرار دارد.
قلعه رودخان چند پله دارد؟
تعداد پله های قلعه رودخان 935 است؛ از این رو به قلعه هزار پله نیز مشهور شده است.
بهترین زمان سفر به قلعه رودخان کدام فصل است؟
از آنجایی که قلعه رودخان در ارتفاع قرار دارد، سفر به این منطقه در فصول سرد سال می‌تواند خطر آفرین باشد. در روزهای بهاری و تابستانی، منطقه‌ای که قلعه رودخان در آن واقع شده است از نظر آب و هوایی درجه یک و فوق العاده است.
قلعه رودخان بهتره یا ماسوله؟
قلعه رودخان و ماسوله چون از نظر مسافتی به هم نزدیک هستند، همیشه مورد مقایسه با یکدیگر قرار می‌گیرند اما حقیقت ماجرا این است که هر دوی آنها یک منطقه توریستی خاص و شگفت انگیز هستند. البته اگر وقت دارید، حتماً از هر دوی آنها دیدن کنید؛ بدون شک یک تجربه شگفت انگیز کسب خواهید کرد.
آیا مشاهده جن در قلعه رودخان حقیقت دارد؟
برخی از افراد بومی این منطقه عقیده دارند که جن‌ها این قلعه را بنا کرده‌اند اما خرافه است و این قلعه در دوران ساسانی برای مقابله با اعراب ساخته شده است.
آیا امکان رفتن به قلعه رودخان در زمستان امکان پذیر است؟
این قلعه در روزهای زمستانی تا ساعت 16 باز بوده و معمولاً پوشیده از برف است. امکان رفتن به قلعه رودخان در زمستان وجود دارد اما باید دقت کنید که وسایل و لوازم کافی مانند زنجیر چرخ با خودتان داشته باشید؛ البته توصیه ما این است که از سفر به این منطقه در روزهایی که شرایط جوی نامساعد است اجتناب کنید.
فاصله فومن تا قلعه رودخان چقدر است؟
قلعه رودخان در فاصله 23 کیلومتری از شهرستان فومن قرار دارد.
فاصله ماسوله تا قلعه رودخان چقدر است؟
فاصله قلعه رودخان تا روستای ماسوله 45 کیلومتر است.
فاصله رشت تا قلعه رودخان چقدر است؟
شهرستان رشت از قلعه رودخان 49 کیلومتر فاصله دارد.
فاصله قلعه رودخان تا تهران چقدر است؟
قلعه رودخان از تهران 360 کیلومتر فاصله دارد.