بلاگ
کلیسا مسروپ مقدس مشهد
یکی از اماکن تاریخی و جاهای دیدنی مشهد که مربوط به ارامنه ساکن مشهد است کلیسا مسروپ مقدس یا کلیسا ده دی نام دارد. این کلیسا در میدان ده دی واقع شده و به دلیل معماری زیبا و فضای منحصربه‌فردی که دارد یکی از جاذبه‌های تاریخی مشهد محسوب می‌شود. اگر در سفر به مشهد قصد بازدید از این بنا جذاب و تاریخی را دارید، در این مطلب با ما همراه باشید تا درباره تاریخچه و معماری این کلیسا بیشتر بدانید.
کلیسای مسروپ مقدس کجاست؟
کلیسا مسروپ مقدس مشهد به نام یکی از قدیسان ارمنی به نام مسروپ ماشتوس که مخترع الفبای ارمنی است نام گرفته است. این کلیسا در دروازه ارگ و خیابان جانبازان واقع شده که با ورود به این خیابان گنبد زیبا و مخروطی شکل کلیسا را در بین ساختمان‌های اطراف خیابان خواهید دید. این کلیسا به دلیل قرار گرفتن در خیابان ده دی به کلیسای ده دی هم معروف است و در حال حاضر به عنوان یکی از کلیساهای قدیمی مشهد که تقریبا نیمه متروکه است شناخته می‌شود.
تاریخچه کلیسای مسروپ مقدس
کلیسای مسروپ مقدس یا ده دی در سال ۱۹۴۱ میلادی و در دوره پهلوی اول برای ساکنان ارمنی که از جلفا اصفهان به خراسان آورده شدند در مشهد ساخته شد. این کلیسا ثبت ملی شده و تا دهه ۵۰ یکی از مهم‌ترین کلیساهای ارامنه مشهد به شمار می‌رفت، اما بعد از آن فعالیت کلیسا کمرنگ شد. در زمان صفویان و قاجار که ارامنه به ایران مهاجرت کردند، تنها در زمینه جواهرسازی، زرگری و بازرگانی اجازه فعالیت داشتند و همین باعث محدود شدن روابط ارامنه و مسلمانان شده بود. اما در دوران سلطنت پهلوی فعالیت ارامنه گسترش پیدا کرد و در آن زمان مجوز ساخت ساختمان‌های مربوط به ارامنه مانند ساخت کلیسا صادر شد.
کلیسای مسروپ هم یکی از کلیساهایی است که در زمان پهلوی اول مجوز ساخت گرفت و در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی ساخته شد و بخش‌هایی از این کلیسا در سال ۱۳۹۶ به کمک ارامنه مشهد بازسازی و مرمت شد.
| بیشتر بخوانید: خانه ملک مشهد کجاست؟ |
معماری کلیسای مسروپ مقدس
کلیسای مسروپ مقدس در دو طبقه و در زمینی به مساحت ۳۰۰ متر مربع در سال ۱۳۲۰ ساخته شد. معماری این کلیسا به شکل ذوزنقه‌ای با دو گنبد مخروطی شکل آجری با صلیب آهنی در مرکز گنبد است. یکی از گنبدها که بزرگتر است و با کاشی سفید و نقوش سبز تزیین شده مربوط به تالار اصلی کلیسا و گنبد کوچکتر هم روی درب ورودی واقع شده است و یک گنبد کوچک سوم هم به شکل شیروانی بزرگ قرار دارد که خیلی به چشم نمی‌خورد. کلیسای مسروپ دارای مدرسه، کتابخانه و ساختمان اداری است که بعد از ساخت کلیسا به آن اضافه شدند. همچنین یک ناقوس در زیر گنبد اصلی قرار دارد که در زمان جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی به این کلیسا اضافه شد.
معماری بیرونی کلیسا متشکل از یک طاق ستون‌دار مستطیلی شکل با ۳ درب ورودی است که سر در درب اصلی کتیبه‌ای که بیانگر نام و نشان متولیان سازنده کلیسا و تاریخ ساخت آن است قرار دارد و در حال حاضر دو درب ورودی مسدود شده و فقط یکی از آن‌ها کاربری دارد.
طراحی داخلی کلیسا از یک محراب در ضلع شرقی که در مراسم مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد، خطابه‌ای مرتفع و نورگیرهایی که از ضلع شمالی و جنوبی کلیسا برای روشنایی داخل طراحی شده‌اند و یک زیرزمین با چندین پنجره جهت روشنایی و کاهش رطوبت زیرزمین ساخته شده است.
ورودی کلیسا از یک درب بزرگ و چوبی قهوه‌ای رنگ که روی آن صلیب‌هایی به رنگ سفید کشیده شده و ورودی اصلی تالار است تشکیل شده و تالار اصلی دارای لوسترهای بزرگ، تابلوهای نقاشی گرانبها، نیمکت‌های چوبی و فرش‌های بزرگ و کوچک است.
از ساختمان‌های دیگر این کلیسا می‌توان به کتابخانه که در بخش جنوبی کلیسا قرار دارد و حدود ۴ هزار کتاب به زبان‌های روسی و ارمنی در آن نگهداری می‌شود و مدرسه‌ای با ۸ کلاس و تالار اجتماعات که در بخش شمالی قرار دارد و در گذشته محل آموزش و گردهمایی ارمنی‌ها بود اشاره کرد.
اشیا داخل کلیسای مسروپ مقدس
همانطور که می‌دانید کلیسا، عبادتگاه مسیحیان و ارامنه است و در آن اشیا گرانبها و قدیمی که در مراسم تقدس و مراسم مذهبی ارامنه استفاده می‌کنند نگهداری می‌شود. در کلیسا مسروپ مقدس مشهد هم مانند سایر کلیساهای کشور اشیا قدیمی و گرانبهای مختلف قرار دارد که برخی از آن‌ها مانند تابلوی سوزن دوزی شده از حضرت مریم و مسیح که ارزش بالایی دارد برای نگهداری به موزه تهران منتقل شده‌اند.
از جمله اشیا موجود در کلیسا مسروپ مقدس می‌توان به ظروف نقره باستانی، صلیب فلزی که در مراسم تقدس از آن استفاده می‌شود، تابلوهای نقاشی نفیس که قدمت آن‌ها بین ۳۰ تا ۷۰ سال است، کتاب مقدس انجیل به زبان فارسی و ارمنی و ۴۰۰۰ جلد کتاب به زبان‌های روسی و ارمنی که در کتابخانه کلیسا نگهداری می‌شوند، کتاب سنگی ۱۷۰ ساله و بسیاری از اشیا و تزیینات دیگر اشاره کرد.
ساعت بازدید از کلیسای مسروپ مقدس
در حال حاضر در کلیسای مسروپ فعالیت خیلی کمی انجام می‌شود و این کلیسا تقریبا متروکه است. به همین دلیل اگر قصد بازدید از کلیسا مسروپ را دارید بهتر است قبل از رفتن از باز بودن آن اطلاع داشته باشید چون این کلیسا در بیشتر روزها بسته است.
| مطالب مرتبط: مسجد گوهرشاد مشهد، شاهکاری از دوره ی تیموری |
آدرس کلیسای مسروپ مقدس
کلیسای مسروپ مقدس در میدان ده دی، خیابان جانبازان واقع شده و از مسیرهای مختلف می‌توانید به این کلیسا دسترسی داشته باشید.
اگر قصد رفتن با مترو را دارید در میدان آزادی مشهد سوار مترو آزادی شده و در ایستگاه امام خمینی پیاده شوید، حدود ۱۰ دقیقه پیاده روی کنید تا به کلیسای مسروپ برسید.
همچنین می‌توانید با استفاده از اتوبوس خط ۱۰ به چهارراه لشگر بروید و از آنجا تا میدان ده دی با چند دقیقه پیاده‌روی به کلیسا برسید.
جاذبه های دیدنی اطراف کلیسا
همانطور که گفتیم کلیسا مسروپ یکی از جاذبه‌های دیدنی مشهد است که در قلب شهر قرار دارد. این کلیسای زیبا در میدان ده دی که یکی از میدان‌های اصلی شهر مشهد است واقع شده و به دلیل قرارگیری جاذبه‌های دیدنی و گردشگری دیگری که در اطراف این میدان قرار دارند در بین گردشگران معروف است. اگر قصد بازدید از کلیسای مسروپ مقدس مشهد را دارید بعد از بازدید از این بنای تاریخی می‌توانید از دیگر جاهای تفریحی مشهد مانند آرامگاه نادرشاه افشار، باغ ملی، بازار جنت، گنبد سبز مشهد، خانه ملک، بازار رضا، مرکز خرید برج آلتون و آرامگاه پیر پالان‌دوز که در نزدیکی این کلیسا واقع شده‌اند دیدن کنید.
سخن پایانی
کلیسا مسروپ مقدس یکی از کلیساهای مهم ایران است که به دلیل معماری زیبا و قدمت بالایی که دارد به عنوان یکی از اماکن تاریخی مشهد شناخته می‌شود. چنانچه قصد سفر با تور مشهد را دارید می‌توانید از طریق شرکت هتل سازی دریا که تنها ارائه دهنده کارت‌های تخفیف هتل در ایران است نسبت به رزرو تور با قیمت مناسب اقدام کنید و در سفر به مشهد علاوه‌بر زیارت از اماکن تاریخی و تفریحی دیدن کنید.