بلاگ
آرامگاه مولانا
آرامگاه مولانا، شاعر بلند آوازه ایرانی، معروف به زیارتگاه عاشقان طریقت در شهر قونیه قرار دارد. وجود این آرامگاه ارزشمند، قونیه را به پایتخت معنوی ترکیه تبدیل کرده و موجب ارزش بالای شهر در اقتصاد توریستی ترکیه شده است. همه ساله افراد زیادی از سراسر جهان به قونیه سفر می‌کنند تا تنها از مزار مولانا و آرامگاه این شاعر بزرگ دیدن کنند که بیشترین تعداد آنها را ایرانیان تشکیل می‌دهند. اسقبال بالای ایرانیان از سفر به قونیه در ترکیه و بازدید از آرامگاه مولانا موجب شده که در تمام ایام سال تورهای اختصاصی این شهر برقرار باشند. اگر مسافر قونیه هستید و قصد بازدید از مزار مولانا را دارید، بهتر است قبل از سفر با این مکان ارزشمند بیشتر آشنا شوید. در این مطلب از هتل سازی دریا همه چیز درباره آرامگاه مولانا جلال الدین را برای شما توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
مولانا اهل کجاست؟
شعر و داستان در ادبیات و تاریخ ایران همواره از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند. در طول این سال‌ها شاعران زیادی در ایران زندگی کرده‌اند که آوازه نام و هنر برخی از آنها به گوش جهانیان نیز رسیده است. گرچه در طول سالیان دراز در کشور ما شاعران و نویسندگان بزرگی زندگی کرده و آثار مهمی از خود به جا گذاشته‌اند اما کمتر کسی در میان آنها به نام و آوازه مولانا دست پیدا کرده است. مولانا نه تنها در ایران زمین، بلکه در تمام دنیا شناخته شده است و اشعار او به بیشتر زبان‌ها دنیا ترجمه شده‌اند. محمد بن محمد بن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی، مولانا جلال الدین بلخی یا مولانا یکی از اساتید بی قید و شرط عرفان و ادب فارسی است.
مولانا شاعر قرن هفتم هجری قمری و سیزدهم میلاد که با نام‌های مولانا، مولوی، رومی و برخی نام‌های دیگر شناخته می‌شود. مولانا شاعر بلند آوازه ایرانی، اهل بلخ بود. ولایت بلخ یکی از 34 ولایت کشور افغانستان است که در گذشته بخشی از خاک ایران بوده است. به لطف همین موضوع بیشتر اشعار مولانا به زبان فارسی، تعدادی از آنها به زبان عربی و برخی از آنها به زبان‌های افغانی و ترکی نوشته شده‌اند. مولانا را رومی نیز لقب می‌دهند. این لقب مولانا یکی از مهم‌ترین موضوعات در مورد این شاعر بزرگ است. مولانا در بلخ به دنیا می‌آید، در ایران شعر می‌گوید و سپس به روم می‌رود و در آنجا می‌میرد و در قونیه که بخشی از روم باستان بود به خاک سپرده می‌شود. علت رومی دانستن مولانا، تلاشی است که از سمت کشور ترکیه برای شناساندن مولانا به جهانیان انجام شده است.
آرامگاه مولانا جلال الدین کجاست؟
جلال‌الدین محمد بلخی، فرزند شیخ بهاالدین الوالد سلطان العلما در بلخ به دنیا آمد. این شاعر بزرگ تا 8 سالگی در بلخ زندگی می‌کرد اما پیش از رسیدن به سن نوجوانی و به دلیل رنجش پدرش از پادشاه وقت بلخ، سلطان محمد خوارزمشاه همراه خانواده از بلخ خارج شد. مقصد اول خانواده مولانا ایران و شهر نیشابور بود. مولانا مدتی در نیشابور و ایران زندگی می‌کرد و در این مدت همراه با پدر خود به دیدار شیخ فریدالدین عطار رفت. طبق اسناد تاریخی در همین دیدار بود که عطار با یک نگاه به استعدادهای نهفته مولانا پی برد و اسرارنامه خود را به او هدیه داد. پس از مدتی خانواده مولانا به دعوت علاءالدین کیقباد سلجوقی، نیشابور را نیز ترک کرده و بعد از زیارت مکه به قونیه رفتن و در آنجا ساکن شدند.
مولانا تا پایان عمر در قونیه زندگی کرد و پس از مرگ در همین شهر به خاک سپرده شد. آرامگاه مولانا که امروزه به موزه‌ای مهم نیز تبدیل شده است، در شهر قونیه و جایی بین استان‌های آنکارا و آنتالیا ترکیه واقع شده است. آرامگاه مولانا رومی، در محل سکونت این شاعر قرار دارد و در تمام سال‌هایی که از مرگ این شاعر پر آوازه می‌گذرد، محل برگزاری مراسم‌های مختلف و مناسک خاص مانند رقص سماع که مولانا به پیروی از شمس آن را آغاز کرد، بوده است. همه ساله از 7 تا 17 دسامبر، به مدت 10 شب، مراسم‌های خاصی به مناسبت سالگرد درگذشت این عارف و شاعر برجسته در محل آرامگاه او برگزار می‌شود و بیشتر گردشگران قونیه همین زمان را برای سفر به این شهر انتخاب می‌کنند.
تاریخچه آرامگاه مولانا
مولانا، مولوی یا جلال الدین بلخی، علاوه بر ایرانیان برای مردم ترکیه هم فردی ارزشمند بود. ارزش این شاعر نامدار به حدی بود که سازمان جهانی یونسکو، سال 2007 میلادی را به نام این شاعر بزرگ نامگذاری کرد. همان‌طور که گفتیم پدر مولانا به دعوت سلطان کیقباد سلجوقی ایران را به مقصد قونیه ترک کرد. این شاعر بزرگ ارزش زیادی برای سلسله سلجوقی داشت، تا جایی که پس از مرگ او به دستور همسر امیر سلیمان سلجوقی، مقبره‌ای در مزار این شاعر که محل قدیم سکونت او بود، ساخته شد.
پس از مدتی بر فراز مقبره مولانا یک گنبد مخروطی شکل به رنگ سبز فیروزه‌ای ساخته شد که پایه این گنبد صدها سفال بودند. این مقبره به مرور زمان تغییر شکل پیدا کرد و در سال 1926 تبدیل به موزه‌ای شد که عاشقان این شاعر بزرگ علاوه بر زیارت مولانا با زندگی این شاعر بزرگ نیز آشنا شوند. در طول این سال‌ها بخش‌های مختلفی به موزه مولانا اضافه شده است و از سال 1954، محلی مخصوص برای گردهمایی صوفیان و دراویش هم به این موزه اضافه شد که در ایام خاص، محل برگزاری رقص سماع و آواز و مولوی‌خوانی بود. شمس تبریزی معتقد بود که رقص و آیین سماع، راهی برای رسیدن افراد به خداوند است و این عقیده را به مولانا که یکی از پیروان و مریدان او منتقل کرد، تا جاییکه امروزه این رقص را به مولانا نسبت می‌دهند.
معماری آرامگاه مولانا
موزه مولانا را با نام کابای هدرا نیز می‌شناسند. این لغت به معنای گنبد است که رنگ سبز فیروزه‌ای گنبد در این نامگذاری بی‌تاثیر نیست. معماری خاص این بنا اولین چیزی است که با مشاهده آن به چشم می‌خورد. بنای این موزه گنبدی مخروطی شکل و فیروزه‌ای است که روی چهار ستون بنا شده است. این قسمت که مزار و مقبره مولانا است، خاص‌ترین و جذاب‌ترین بخش ساختمان موزه از نظر شکوه و معماری را تشکیل می‌دهد. جالب است بدانید که با وجود قرارگیری مقبره مولانا در شهر قونیه و کشور ترکیه، معمار و سازنده این بنا فردی تبریزی به نام بدرالدین تبریزی بوده است، به همین دلیل بنای موزه و معماری آن تلفیقی از معماری ترکی و ایرانی است.
موزه و آرامگاه مولانا، علاوه بر گنبد اصلی که شکوه و عظمت آن از فاصله‌ای دور هم به چشم می‌خورد، دارای گنبدهای نیم دایره و یک مناره سر به فلک کشیده نیز است که اوج زیبایی و هنر معماری این بنا را نشان می‌دهد. معماری موزه مولانا در باشکوه‌ترین حالت ممکن است و همه چیز در آن با ظرافت کامل و متناسب با شخصیت این شاعر بزرگ انتخاب شده‌اند. با وجود این که سال‌های نسبتا زیادی از مرگ مولانا می‌گذرد، بنای این موزه هنوز هم سالم است. البته مرمت و بازسازی‌های انجام شده در طول این سال‌ها در سلامت این بنا بی‌تاثیر نیست.
قسمت های مختلف آرامگاه مولانا
همان‌طور که گفتیم، موزه مولانا در ابتدا تنها مقبره و آرامگاه این شاعر بزرگ با گنبدی بر فراز آن بود اما به مرور زمان بخش‌های مختلفی به مقبره مولانا اضافه شد تا عاشقان این شاعر بزرگ علاوه بر زیارت قبر مولانا با زندگی این شاعر بزرگ نیز آشنا شوند. به لطف بخش‌های مختلف در کنار مقبره مولانا، این موزه امروزه یکی از مهم‌ترین مکان‌های تاریخی و فرهنگی کشور ترکیه است و اهمیت بالایی در جذب توریست قونیه و کشور ترکیه دارد. اگر قصد سفر به قونیه با هدف بازدید از این موزه را دارید، باید با بخش‌های مختلف آن آشنا شوید تا در طول سفر و بازدید از مقبره مولانا به درستی از آنها دیدن کنید. بخش‌های مختلف آرامگاه مولانا در قونیه، ترکیه به شرح زیر هستند:
● آرامگاه مولانا: اولین و مهم‌ترین بخش موزه مولانا، آرامگاه او است که دقیقا زیر گنبد فیروزه‌ای قرار دارد. تمام قسمت‌های اتاق آرامگاه حکاکی شده است و اشعار مولانا با خطی خوش روی دیوارهای آن نوشته شده است. در این اتاق می‌توانید نقاشی و منبت کاری‌های زیبا و آیه‌های قرآن را نیز مشاهده کنید.
● محل برگزاری مراسم: بخش دیگر آرامگاه، محل برگزاری مراسم است. البته مراسم منسوب به مولانا که بیشتر در زمان بزرگداشت این شاعر برگزار می‌شوند، در سه قسمت از آرامگاه یعنی مطبخ، مسجد کوچک و محوطه‌ای سنگ فرش شده برگزار می‌گردند. یکی از مهم‌ترین مراسم‌ها در این سه بخش رقص سماع، هال یا شمانه است. این رقص با موسیقی خاصی همراه است که در آن از سازهایی مانند ویولن، دف، سنج کوچک، دایره زنگی، درام و فلوت استفاده می‌شود. در مسجد این مقبره، ویترین‌هایی شیشه‌ای قرار دارند که در آنها قرآن‌های خطی و ارزشمندی نگهداری می‌شوند.
● مطبخ: یکی دیگر از بخش‌های آرامگاه، مطبخ یا آشپزخانه است که از آن برای آموزش عقاید صوفیان استفاده می‌کنند. در مطبخ می‌توانید مجسمه‌هایی را مشاهده کنید که لباس‌های سنتی ترکی و صوفی را به تن دارند. مطبخ یکی از بخش‌هایی است که رقص سماع در آن برگزار می‌شود.
● اتاق تلاوت: یکی از بخش‌های خاص آرامگاه مولانا، اتاق تلاوت است که در گذشته محل خواندن قرآن بود و امروزه کتب نفیس و تاریخی در آن با صوت و آوایی زیبا خوانده می‌شوند.
● سنگ قبر مولانا: یکی از دیدنی‌های این موزه، سنگ قبر مولانا است که به شیوه‌ای خاص طراحی شده و متشکل از 10 سنگ مختلف است. قبر مولانا با پارچه‌ای سیاه، مخملی و زرکوب پوشانده شده است که توسط عبدالحمید دوم پادشاه عثمانی به این موزه اهدا شده است. روی سنگ قبر و در کتبیه‌های اطراف آن اشعار و مضامین عرفانی نوشته شده که مهم‌ترین آن جمله روی قبر است، یعنی:
«قبر ما را روی زمین جستجو نکنید، مقبره ما درون قلب روشنگران است»
● سلول دراویش: یکی دیگر از بخش‌های آرامگاه سلول دراوش است که در قرن 16 میلادی به آرامگاه اضافه شده است. سلول دراویش 17 اتاقک دارد که امروزه قسمت‌های ادرای، کتابخانه، فروشگاه صنایع دستی و باجه فروش بلیط را تشکیل می‌دهند.
ساعات بازدید آرامگاه مولانا
بازدید از آرامگاه مولانا همه روزه از ساعت 9 صبح امکان‌پذیر است. در 6 ماهه اول سال بازدید از این مکان تا ساعت 19 و در 6 ماهه دوم سال تا ساعت 17 بعد از ظهر امکان‌پذر است.
بازدید از این موزه 10 لیر هزینه دارد و این هزینه برای راهنمای صوتی بخش‌های مختلف موزه است که به چند زبان مختلف حتی فارسی برای گردشگران ارائه می‌شود. بازدید از آرامگاه قوانینی هم دارد برای مثال باید بدون کفش وارد آرامگاه شوید، زنان و مردان باید پوششی مناسب داشته باشند، در هنگام عکاسی نباید از فلش دوربین استفاده کنید و به عقاید همه بازدیدکنندگان احترام بگذارید.
آدرس و مسیر دسترسی به آرامگاه مولوی
برای بازدید از موزه و آرامگاه مولانا راه‌های مختلفی وجود دارد. استفاده از وسایل نقلیه عمومی مانند تاکسی و اتوبوس بهترین راه رفتن به موزه است اما برای بازدید از موزه ابتدا باید به قونیه سفر کنید که به روش‌های زیر امکان‌پذیر است:
● هواپیما
هواپیما راحت‌ترین روش سفر به قونیه است. پرواز مستقیمی از ایران به قونیه وجود ندارد و برای سفر با هواپیما باید به استانبول یا یکی از کشورهای اروپایی مانند هلند، نروژ و دانمارک سفر کرده و از آنجا به قونیه بروید. بعد از رسیدن به قونیه با تاکسی و اتوبوس و طی کردن مسیری 20-30 دقیقه‌ای به آرامگاه مولانا خواهید رسید.
● قطار
دیگر روش سفر به قونیه برای بازدید از آرامگاه این شاعر پر آوازه، قطار است. ترکیه دارای سامانه قطار پر سرعت است، بنابراین سفر با این وسیله هم به اندازه هواپیما راحت بوده و بدون هیچ دردسری شما را به مقصد می‌رساند. قطار قونیه از مبدا شهرهایی مانند استانبول، آنکار و اسکیشهر حرکت می‌کند و پس از رسیدن به قونیه مجددا اتوبوس و تاکسی برای بردن شما به موزه قابل استفاده هستند.
● اتوبوس
با اتوبوس هم می‌توانید به قونیه سفر کنید. اگر سفر با اتوبوس را انتخاب کنید، از مرز تبریز، امکان سفر مستقیم برای شما وجود دارد. دقت کنید که اتوبوس‌های بین شهری با اتوبوس‌های داخل شهر تفاوت دارند و پس از رسیدن به ترمینال اتوبوس‌رانی باید با اتوبوس‌های داخل شهر، ترم یا متروهای روگذر و تاکسی به موزه بروید. البته برای سفر به قونیه استفاده از ماشین شخصی هم امکان‌پذیر است که در این صورت نیاز به گواهینامه بین‌المللی دارید.
جاذبه های دیدنی اطراف موزه مولانا
هر چند مهم‌ترین جاذبه گردشگری در قونیه، آرامگاه و موزه مولانا است اما در طول اقامت در این شهر می‌توانید از جاذبه‌های دیگری هم دیدن کنید. به خصوص جاذبه‌های نزدیک به آرامگاه بهترین انتخاب برای بازدید و گردشگری بعد از مشاهده موزه هستند.
مسجد اینجه مناره، مسجد شمس تبریزی، مسجد عزیزیه، مسجد سلیمیه و مسجد و موزه صاحب عطا از جمله جاذبه‌هایی هستند که در نزدیکی این موزه قرار دارند و بعد از بازدید از موزه می‌توانید از آنها نیز دیدن کنید تا علاوه بر آشنایی با این شاعر ارزشمند با تاریخ ترکیه و قونیه نیز آشنا شوید.
هتل های نزدیک به آرامگاه مولوی
با توجه به اهمیت مولانا برای گردشگرانی که به قونیه سفر می‌کنند، اقامت در محلی نزدیک به آرامگاه مولوی برای همه گردشگران اهمیت دارد. به خصوص در ایام نزدیک به بزرگداشت مولانا، اقامت در هتل‌های نزدیک به آرامگاه این شاعر پرآوازه، طرفداران زیادی پیدا می‌کند. هتل‌های زیادی نزدیک به این جاذبه گردشگری مهم وجود دارند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هتل Derya یا هتل دریا، یکی از هتل‌های 4 ستاره قونیه
- هتل PasaPark Konya یا هتل پاشا پارک، یکی از هتل‌های 3 ستاره قونیه
- هتل Mesnevi یا هتل مثنوی، یکی از اقامتگاه‌های ارزان قیمت قونیه
- هتل Bayir Diamond Hotel & Convention Center، هتل بایر دایموند، یکی از هتل‌های 5 ستاره قونیه
- هتل hilton garden یا هتل هیلتون گاردن، یکی از هتل‌های 4 ستاره قونیه
- هتل ددمان قونیه یکی از هتل‌های 5 ستاره
سخن پایانی
آرامگاه مولانا، تنها یک مکان زیارتی یا بنای تاریخی نیست و محلی برای تجدید میثاق عاشقان این شاعر است. مقبره این شاعر بزرگ که موزه‌ای به نام او نیز است، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری قونیه و ترکیه محسوب می‌شود. همه ساله افراد زیادی در ایام مختلف سال به قونیه سفر می‌کنند تا از این موزه دیدن کنند و با زندگی مولانا به بهترین شکل آشنا شوند. برای سفر به قونیه راه‌های زیادی وجود دارد که بهترین آن، همراهی با تور قونیه است. سفر با تور دردسرهایی مانند رزرو بلیط رفت و برگشت، رزرو هتل و اقامتگاه و عدم آشنایی با زبان ترکیه را ندارد. به خصوص اگر تور قونیه را از طریق مجموعه‌هایی مانند شرکت توسعه هتل سازی دریا رزرو کنید. هتل سازی دریا یکی از بهترین مجریان برگزار کننده تورهای مسافرتی است که خدمات آن به جز برگزاری تور، مواردی مانند ارائه کارت تخفیف هتل‌های معروف را نیز شامل می‌شود.
سوالات متداول
۱. آرامگاه مولوی در کدام شهر است؟
آرامگاه جلال الدین بلخی، معروف به مولانا یا مولوی در شهر قونیه ترکیه قرار دارد.
۲. چرا مولانا را رومی می‌گویند؟
قونیه شهری تاریخی است که در گذشته‌های تور پایتخت رومیان باستان بوده است و ترک‌ها آن را روم سلجوقی می‌نامیدند، به همین دلیل مولانا با نام رومی نیز شناخته می‌شود.
۳. چرا آرامگاه مولانا در ترکیه است؟
مولانا از دوره نوجوانی، به دعوت سلطان کیقباد سلجوقی همراه با خانواده خود به قونیه سفر کرد و در همین شهر زندگی و از دنیا رفت و به دلیل ارزشی که برای امپراتوری سلجوقی داشت، در همین شهر به خاک سپرده شد.
۴. معمار آرامگاه مولانا که بود؟
معمار آرامگاه مولانا، معمار مشهور ایرانی به نام بدرالدین تبریزی بود که مقبره مولانا را به سبک ترکی – ایرانی و با الهام از معماری اسلامی ساخته است.