بلاگ
باغ موزه نگارستان
باغ موزه نگارستان کجاست؟
باغ موزه نگارستان در دوران قاجاریان بنا گشته است. این باغ روزگاران عجیبی را به خود دیده است و شاهد وقایع تاریخی مهمی بوده است. شاید باورش سخت باشد که دقیقا در وسط شلوغی ها و آلودگی های پایتخت ایران باغی مصفا وجود داشته باشد که از جاذبه های شهر تهران باشد. اما این باغ قاجاری در قلب شهر تهران و در میدان بهارستان خودنمایی می کند و آرامشی عجیب برای بازدیدکنندگان خود به ارمغان می آورد. چند دقیقه ای با هتل سازی دریا همگام شوید، تا در نگارستان دل انگیز قدم بزنیم.
تاریخچه باغ موزه نگارستان
فتحعلی شاه که یکی از پادشاهان قاجار بود دستور داد تا باغ های باشکوه زیادی در تهران بنا کنند. یکی از این باغ ها، باغ موزه نگارستان می باشد. در واقع این باغ بزرگترین و مهمترین باغی است که در دوران حکومت وی ساخته شد. فتحعلی شاه دستور داد تا کاخش را بیرون از حصار طهماسبی و خارج از شهر تهران بسازند. هدف از ساخت این باغ، بنا کردن اقامتگاهی تابستانی برای شاه بوده است. در زمانی که باغ ساخته شد، دارای وسعت زیادی بوده است. اما حوادث سیاسی ای که در این مکان اتفاق افتاد و تغییر کاربری هایی که رخ داد، سبب شد تا رفته رفته از وسعت آن کاسته شود. وسعت اولیه این مکان 43200 متر مربع بوده است، اما در حال حاضر تنها 11469 متر آن باقی مانده است.
محوطه زیبای باغ موزه نگارستان
ساختمان های مختلف این کاخ با نقاشی های زیبا و مختلفی از فتحعلی شاه و درباریانش تزیین گشته بود. همین موضوع سبب گشت تا نام آن را نگارستان بگذارند. عمارت ها و تالار های مختلف و با شکوهی از جمله تالار سلام، عمارت دلگشا، تالار قلمدان و چندین حوض خانه در این باغ بر پا گشته بودند.
طرح توسعه شهری در زمان ناصرالدین شاه قاجار و به وجود آوردن حصار جدید ناصری باعث شد تا باغ نگارستان بخشی از شهر تهران به حساب آید. همین موضوع اهمیت سیاسی آن را کمرنگ کرد و باغ در اختیار موسسات فرهنگی مختلفی قرار گرفت.
زمانی که مظفرالدین شاه به پادشاهی رسید، تصمیم گرفت به تبعیت از اروپاییان یک مدرسه افتتاح کند. به همین دلیل باغ نگارستان به سرپرستی نقاش معروف یعنی کمال الملک تبدیل به مدرسه صنایع مستظرفه شد. اما عمر این مدرسه نیز دیری نمی پاید و اعتمادالدوله قراگوزلو، وزیر فرهنگ ایران در سال 1307 این باغ را تبدیل به دارالمعلمین عالی می کند. به همین دلیل این باغ را به دست معمار معروف روسی نیکلای مارکوف می سپارند تا با رعایت سبک معماری قجری در این مکان مدرسه ای بنا کند. مدرسه با دو تالار بزرگ و 164 اتاق افتتاح گشت. این مدرسه در سال 1311 به دانشسرای عالی تغییر نام داد و به محلی برای تربیت معلمان به منظور تدریس در مدارس جدید ایران تبدیل شد. چند سال بعد هم عمارت بزرگ دیگری به ساختمان های باغ اضافه کردند و آن را تبدیل به کتابخانه نمودند. معاون این کتابخانه پروین اعتماصی بود. بیشتر از نیم قرن این مدرسه محل تدریس و رفت و آمد اشخاص مهمی همچون علی اکبر دهخدا، ملک الشعرای بهار، جلال همایی، بدیع الزمان فروزانفر، کاظم عصار، محمود حسابی و خیلی از بزرگان ادبی و هنری کشورمان بوده است.
وقایع رخ داده در باغ موزه نگارستان
همان طور که گفته شد این باغ شاهد حوادث و وقایع تاریخی و بعضا تلخی بوده است. این باغ دلفریب علاوه بر اینکه تفرجگاه شاهان قاجاری بوده، قتلگاه میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی نیز بوده است. محمدشاه قاجار دستور قتل صدراعظم خود که از بزرگ مردان این مرز و بوم به حساب می آمد را صادر کرد و به دستور او قائم مقام فراهانی را در باغ نگارستان خفه کردند.
از دیگر وقایعی که می توان به آن اشاره کرد، تاج گذاری محمد میرزا و برگزاری مراسم عروسی ناصرالدین شاه در این باغ بوده است.
بخش های مختلف باغ موزه نگارستان
در بدو ورود به باغ نگارستان اولین چیزی که نظر شما را به خود جلب خواهد کرد، حافظیه شیراز می باشد. اما در واقع این بنا حافظیه نیست، بلکه یادبودی از حافظیه شیراز است که در سمت راست باغ قرار گرفته است.
حافظیه باغ موزه نگارستان
محوطه زیبای باغ پر است از درختان کهنسال و شمعدانی های زیبا. در گوشه های محوطه آثار هنرمندان مختلفی به نمایش گذاشته شده است.
در حال حاضر در یکی از ساختمان های باغ موزه ای با نام کمال الملک قرار دارد. او که یکی از معروف ترین نقاشان دوره قاجار بوده است، سالها مدیریت این مجموعه را به عهده داشت. در این موزه آثار و تابلوهای نقاشی بسیار زیبایی از کمال الملک و شاگردان وی در معرض دید قرار گرفته است. به این موزه مکتب کمال الملک نیز می گویند.
هنگامی که در حال قدم زدن در راهروهای تالار نقاشی هستید به تابلوهای سوخت و معرقی بر خواهید خورد که همگی آثار استاد علی اسفرجانی هستند. استاد وصیت کرده بود که 18 اثر مینیاتور و معرق چرم او را به دانشگاه تهران هدیه کنند. این آثار در تالار اسفرجانی واقع در موزه باغ نگارستان نگهداری می شود.
بیشتر بخوانید: کاروانسرای خانات (بزرگترین کاروانسرای تهران)
یکی دیگر از اتاق ها متعلق به مجموعه ملک الشعرای بهار می باشد. این آثار را فرزند وی چهرزاد بهار به این مکان اهدا کرده است. دست نوشته ها، عکس ها و کتاب ها و اسناد دیجیتال این تالار بسیار جالب هستند.
بخش انتهایی سالن متعلق به اسناد، نقاشی ها و عکس های متفاوتی است. در این بخش مجسمه های سیاستمداران و سرشناس ایرانی و خارجی به صورت مینیاتوری وجود دارند. این مجسمه ها اثر استاد جهانگیر ارجمند می باشند. همچنین در این بخش مجسمه های مینیاتوری مردم شناسی این هنرمند، توجه همگان را به خود جلب می کند.
منیر فرمانفرمائیان یک از هنرمندان ایرانی است که آثار مدرن و متفاوتی از ترکیب اشکال هندسی، آینه کاری و نقاشی پشت شیشه خلق کرده است. تالار دائمی منیر فرمانفرمائیان در باغ موزه نگارستان متعلق به آثار وی می باشد.
تالارهای دیگر نیز گالری های هنری مختلفی هستند که متعلق به هنرمندان بزرگ دیگری می باشند و آثار بسیار نفیس و زیبایی در آنها نگهداری می شود.
موزه کمال الملک در باغ موزه نگارستان
آدرس باغ موزه نگارستان
این باغ موزه واقع در میدان بهارستان می باشد. برای رسیدن به آن باید وارد خیابان دانشسرا یا همان شریعتمداری شوید. خیابان را تا انتها که بروید به این باغ زیبا خواهید رسید. نزدیک ترین ایستگاه مترو به این مکان ایستگاه بهارستان می باشد.
نیلوفرهای آبی باغ موزه نگارستان